‘Juf waarom moet ik al die plaatsen toch leren? Papa heeft een TomTom en dat is toch veel makkelijker?’
Eén van de vragen die ik altijd krijg als ik in groep 6 begin met het aanleren van de topografie van nederland. Natuurlijk zijn nieuwe technologieënuiterst handig en een aanvulling voorhet vinden van de weg, maar het blijft daarnaast van belang dat leerlingen ook zelf leren waar plaatsen liggen.
Een kaartbeeld helpt kinderen geografische informatie beter te plaatsen en beoordelen en actuele topografische kennis helpt kinderen om de kennis die ze bij andere vakken opdoen een plaats te geven.Topografie is daarom een belangrijk onderdeel van het vak aardrijkskunde. Als leerlingen van de basisschool naar het voortgezet onderwijs gaan, dienen ze de basistopografie van nederland, Europa en wereld te beheersen.
Tegenwoordig hoeft het leren van topografie ook niet saai en vervelend te zijn, omdat er kan worden geoefend met de computer. Er zijn veel gratis programma’s op internet te vinden, maar ook is er de methode TopoWereld.
Inhoud van de site
Wie wat leert over een land of een plaats moet ook weten waar het ligt. TopoWereld is het programma waarmee kinderen zelfstandig topografie leren. TopoWereld is zowel voor het basisonderwijs als vmbo.
TopoWereld bevat o.a. alle leerstof van Geobas, Wijzer door de wereld, Een wereld van verschil, Land in zicht en Hier en daar. TopoWereld bevat een groot aantal kant-en-klare lessen:
CITO-lessen: Deze lessen behandelen de plaatsen van de basistopografielijst van het CITO. Wanneer de leerlingen deze lessen hebben gemaakt, weet je als leerkracht zeker dat aan de kerndoelen is voldaan.
Algemene lessen: TopoWereld bevat een groot aantal algemene lessen. Deze lessen zijn uitgebreider en bevatten meer plaatsen. Ook worden er in deze lessen meer verschillende kaarten aangeboden.
Eigen lessen: TopoWereld biedt ook de mogelijkheid om zelf leerstof samen te stellen. Bestaande lessen kunnen worden gebruikt en aan eigen wensen worden aangepast. Ook kunnen topografielessen op maat worden aangeboden.
In TopoWereld kan gewerkt worden met drie verschillende niveaus per kaart. Zo kan de leerstof aan de leerlingen worden aangepast. De leerkracht heeft zelf de vrijheid om te bepalen hoe deze niveaus eruit zien. Het is ook mogelijk om plaatsen toe te voegen of te verwijderen.
TopoWereld is een webbased applicatie en dus volledig via internet toegankelijk. Er is ook een kaartenbak te bestellen met allerlei opdrachten over herkenbare situaties en interessante onderwerpen, zodat topografie een leuk vak voor de leerlingen wordt.
Opbouw van de site
Aan de hand van een demoaccount kan de site worden bekeken. Sommige onderdelen zijn in het demo account uitgeschakeld. Hierdoor krijg je niet een volledig beeld van de site. Je kunt inloggen als leerkracht, leerling of ouder. Als leerkracht kom je in een overzichtelijk scherm waarin je via een menu aan de linkerkant kunt navigeren om lessen, toetsen of huiswerk klaar te zetten voor de leerlingen.Het is mogelijk om als leerkracht de leerstof klaar te zetten en de leerlingen de vrijheid te geven hier op hun eigen tempo mee te laten werken. Maar, het is ook mogelijk om slechts één oefening en één toets klaar te zetten, zodat de leerkracht het tempo bepaalt. Met de knop ‘Les toewijzen’ kun je ook bepaalde lessen aan geselecteerde leerlingen toewijzen. Als leerkracht heb je de mogelijkheid om huiswerkbladen te maken. Hiervoor heb je meerdere mogelijkheden ter beschikking.De werkbladen kunnen worden uitgeprint.
Het onderdeel digibord geeft de mogelijkheid om thematische kaarten van Nederland, Europa en de Wereld via het digibord te tonen. En tot slot is er een mogelijkheid om je eigen lessen te maken en toe te voegen. Als de leerling inlogt, komt hij in een hoofdscherm met daarin een overzicht van de lessen. De leerling kan vervolgens uit 5 verschillende knoppen kiezen in de linkerkolom.Het onderdeel lessen is standaard. Hier moet de leerling eerst kiezen voor het onderdeel Nederland, Europa of de Wereld.
Onder elke knop staan oefeningen gerangschikt. Het programma werkt makkelijk. Als leerlingen op een oefening hebben geklikt, kunnen ze vervolgens kiezen uit meerdere opties om de stof te oefenen. Er kan gekozen worden uit meerkeuzevragen, plaatsnamen slepen, plaatsen aanklikken, intypen, enz. Naast het oefenen en het toetsen, kan een aantal topografiespelletjes worden gespeeld. De oefeningen beginnen eenvoudig en worden steeds een stukje moeilijker. Tijdens een oefening geeft de computer aan via een kruis of een V of het antwoord fout of goed is.
Bij sommige oefeningen komt het goede antwoord in beeld als hint als het antwoord meerdere keren fout is ingevoerd. Aan het eind van elke oefening staat beschreven of de oefening goed of niet goed is gedaan en er wordt een adviesgegeven om nog een keer te herhalen of verder te gaan. Alle resultaten van de oefeningen en toetsen worden door TopoWereld opgeslagen. In het leerkrachtgedeelte schijnt een mogelijkheid te zitten om de vorderingen van de leerlingen op te roepen. Als bij oefeningen een groenvinkje is gehaald, kan de leerling de toets maken.
De leerkracht kan daarnaast zelf instellen hoeveel oefeningen er vooraf moeten worden gemaakt. Er kan ook worden gekozen om direct te toetsen. Aan het einde van de toets krijgt de leerling zijn cijfer te zien. Naast de lessen heeft een leerling in het programma ook de beschikking over een atlas. Kinderen kunnen hier plaatsen in opzoeken en afstanden opmeten.
De kaart kan als satellietbeeldof als foto worden bekeken en plaatsen die worden opgezocht kunnen op de kaart worden onthouden.
Reacties collega’s
‘Kinderen vinden het erg leuk om met deze methode te werken.’
‘De methode is kleurrijk en makkelijk te hanteren. De oefeningen zijn leuk en maken het voor de leerling aantrekkelijk om de topografie te oefenen.’
‘Aardig om te gebruiken, al zijn er ook mooie, gratis applicaties op het internet te vinden om dit te oefenen. Ik vraag mij af of leerlingen na de zoveelste keer dezelfde manier van oefenen, nog wel gemotiveerd zijn bij een nieuwe opdracht.’
‘Het is overzichtelijk, makkelijk in te stellen, heeft een duidelijke opbouw en is aansprekend voor kinderen.
‘Uitdagend! Makkelijk aan te passen aan de individuele leerlingen. Goed voor passend onderwijs!’
Conclusie
TopoWereld is een aantrekkelijke site waarmee je kinderen op een leuke, ontspannende manier kan laten oefenen met topografie. Het programma is kindvriendelijk en toegankelijk. Het is uitstekend toepasbaar binnen het zelfstandig werken en het kan binnen het vak aardrijkskunde een extra manier zijn om het onderdeel topografie goed onder de knie te krijgen.
De oefeningen zijn leerzaam en goed op het niveau van het individuele kind of een groep kinderen aan te passen. Een mooie manier om aan de huidige vraag naar adaptief onderwijs te voldoen.
Enkele opmerkingen
Het programma mist geluidseffecten en flashanimaties om het geheel nog spannender en uitdagender te maken.
Voor dyslectische kinderen is het moeilijk om met de site te werken, omdat ze alle tekst die aangeboden wordt, zelf moeten lezen.
In de opbouw mis je een wisseling van de soort oefeningen. Als kinderen een jaar hebben geoefend, is het leuk als ze in de volgende stap andere oefeningen of nieuwe oefeningen erbij krijgen. Steeds op dezelfde manier oefenen kan demotiverend werken. Een nieuwe oefening biedt weer een nieuwe uitdaging.
Reactie uitgever
Er zijn veel gratis programma’s online te vinden om topografie te oefenen. Maar de kaarten die daarbij worden aangeboden, zijn niet altijd wenselijk voor het onderwijs. Wij hebben juist bij TopoWereld veel aandacht aan de kaarten geschonken en doordat de methode online werkt, zijn de kaarten altijd up-todate. Dit is ook de reden dat wij onlangs op verzoek van een groep vmbo-scholen aparte lessen hebben ontwikkeld. Momenteel zijn wij bezig om TopoWereld om te bouwen naar het nieuwe OnlineKlas HTML5 platform zodat er ook optimaal met tablets topografie kan worden geoefend.
Mandy de Bruijn - Leerkracht en ict-Juf | COS Jaargang 30 Nummer 10 - 2013